Doç. Dr. Hakan Erkılıç’la sektörel olarak çeşitli festivallerde bir araya geliyoruz, onun film festivallerinin durumunu araştırdığı uzun soluklu araştırmasına görüş bildirdim, bundan iki ay önce Mersin’de açacaklarını duyurduğu Sinema Ofisi’nin tanıtımı için beni de davet etmişlerdi ama gidemedim. İzmir Sinema Ofisi’nden sonra ikinci sıraya yerleşen bu ofisin tanıtımına katkıda bulunmak için kendisine sorularımı yönelttim. Kendisi bir akademisyen duyarlılığı ile yanıtlamış. Orada bir sinema ofisi var uzakta…
Merhaba Mersin Sinema Ofisi’ni kurmaya nasıl karar verdiniz?
Ben 2004 yılında Mersin’e geldim. Mersin film çekimleri için tarihi doku ve ören yerleri, deniz, plaj, dağ, ova, vadi olanaklarıyla geniş ve çeşitli lokasyonlar sunuyor. İletişim Fakültesi’ni Senem (Prof.Senem Duruel Erkılıç) ile birlikte kurarken (2004) Mersin’de film platoları neden olmasın diye düşünmüştük. Bu konuda girişimlerimiz de oldu. Ancak gerçekleşmedi. Sinema adına birçok etkinlikler, festivaller yaptık. Mersin Sinema Ofisi’nin hikayesi bu sürecin bir parçası. Yakın tarihli hikayesi ise şöyle: 2019 yılında büyükşehir belediyesi değişince sinema adına ne yapabiliriz diye yeniden konuştuk. Ofis fikrini dillendirdik. Büyükşehir Belediye yönetimi de sıcak baktı. Büyükşehir Belediyesi, Mersin’e Değer Katanlar diye bir oluşum başlattı. Bunun içinde çok farklı disiplinlerin kurulları var. Tamamen sivil toplum oluşumu. Burada projeler geliştiriliyor ve Büyükşehir Belediye yönetimi de bunları hayata geçiriyor. Sinema MEDEKA’da bunlardan biri. Ben ve Senem’in dışında avukat Tesadüf Özlem Demir ile Cem Bücüge’den oluşan çekirdek bir ekip vardı. Bu fikri orada yeniden gündeme aldık. Ofis böylece kuruldu. Pandemi ve deprem kuruluş aşamasını uzattı. Mersin Sinema Ofisi, MEDEKA Sinema Kurulu’nun projesi olarak Mersin Büyükşehir Belediyesi çatısı altında oluşturulmuş bir hizmettir. Mersin Sinema Ofisi, Sosyal ve Kültür Dairesi Başkanlığı, Kent Katılımı ve Sivil Toplumla İlişkiler Şube Müdürlüğü altında yer alıyor. Sosyal ve Kültür İşleri Dairesi Koordinatörü Bengi İspir Özdülger opera sanatçısı. Bengi Hanım Mersin Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü’nden emekli olunca Büyükşehir Belediyesine geçti. Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, Bengi İspir Özdülger ve şube müdürü Başar Akça Ofis için büyük bir şans. Senem ile birlikte Ofis’e danışmanlık yapıyoruz. Aynı zamanda sektör profesyonellerinden oluşan bir danışman kadromuz da var: Ezel Akay, Hayet Benkara, Eyüp Boz, Sevil Demirci, Burhan Gün, Yamaç Okur ve Ayhan Sonyürek. Kendilerine destekleri için çok teşekkür ederim. 2023 yılı hazırlık ve kuruluş yılı oldu. Bu süreçte Ofisin mekanlarını ve ekibini oluşturduk. Arzu Görgülü, Eren Rüya, Merve Akkanat Özcan ve Türkan Papatya’dan küçük bir ekibimiz var. Ekibi geliştirmeye devam edeceğiz. Web sayfasını hazırladık. Mersin’in sinemacılar için cazip gelebilecek mekanlarını grupluyoruz. Lokasyona dair verileri girmeye devam ediyoruz. Projelere küçük de olsa destek olmak amacıyla karavan, mobil tuvalet, giysi kamyonu, yaşam otobüsünden oluşan araç parkımız var. Araç parkını da geliştirmeye çalışıyoruz. Kent paydaşlarıyla bilgilendirme toplantıları yaptık. Kent paydaşları gibi ulusal paydaşlar da oluşturmak istiyoruz.
Mersin Sinema Ofisi’nin kuruluşunu duyurmak için 6 Mart 2024 tarihinde sektörün önde gelen yapımcılarının, yönetmenlerinin ve senaristlerinin katıldığı sektör buluşması toplantısını gerçekleştirdik. Buluşmaya Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı’ndan (TÜRSAK) Cemal Okan, Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği’nden (TESİYAP) Burhan Gün, Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği’nden (SEYAP) Sevil Demirci, Serkan Çakarer, Senaristbir’den Ayhan Sonyürek, Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği’nden (SİNEBİR) Tunç Davut, İstanbul Film Festivali Köprüde Buluşmalar yöneticisi Hayet Benkara, Film Kooperatifi’nden Önder Özdemir, Film Yönetmenleri Derneği’nden Eylem Kaftan, Belgesel Sinemacıları Birliği’nden (BSB) Bahriye Kabadayı Dal, Başka Market’den Armağan Lale, Altın Koza Film Festivali Koordinatörü İsmail Timuçin, Sine-SEN’den Galip Görür, TİMS Prodüksiyon’dan Mücahit Murat, BKM’den Nazife Cantürk, BİROY’dan Serkan Genç, yönetmen Ezel Akay ve Murat Şeker, görüntü yönetmeni Eyüp Boz, oyuncu Meltem Cumbul ve Musab Ekici’nin aralarında olduğu 30 yapımcı, yönetmen, senarist ve oyuncu katıldı. Biz Ofisi anlattık, sektörün temsilcilerinin önerilerini dinledik. Hem ana akımdan hem de arthouse yapımcı/yönetmenler bir arada olunca aynı zamanda sektörün sorunları da ele alındı. Bu toplantıda Fono Film‘in sahibi Cemal Okan’ın Mersin Sinema Ofis’nin ilk projesinin post-prodüksiyonunu karşılayacağını söylemesi bizim için büyük bir onur oldu. Desteği için kendisine çok teşekkür ederim. Akşamında ise hem sektör profesyonellerin hem de kent paydaşlarımızın katıldığı Mersin Sinema Ofisi’nin tanıtım gecesini düzenlendik.
Sinema Ofisi olarak neler yapmayı düşünüyorsunuz, kimler yararlanabilir buradan?
Mersin’de sinema alanında bir kültür politikası olarak yaratıcı endüstriler üzerinden gelişmeyi planlıyoruz. “Bir Film Şehri olarak Mersin” mottosundan hareket eden Mersin Sinema Ofisi’nin vizyonu, Mersin’i yaratıcı şehirler/yaratıcı endüstriler bağlamında UNESCO Film Şehir’lerinden biri yapmaktır. Bunun için belirlenmiş hedeflerimiz Mersin Film Fonu, Film Festivali ve Film Platosu’dur. Bu çerçevede yakın vadeli hedeflerimiz sinema kültürünü geliştirmek, atölyeler ve sertifika programları düzenlemek, prodüksiyon altyapısını oluşturmak ve film/dizi üretimini artırmaktır. Orta vadeli hedeflerimiz film fonu oluşturmak ve festivaller yapmaktır. Uzun erimli hedefimiz ise film platosunu kurmaktır.
Mersin Sinema Ofis’i, Mersin’de gerçekleştirilecek projeler için lokasyonlar, kaynaklar ve yaratıcı çözümler bulmayı hedeflemektedir. Mersin Sinema Ofisi, yapımcılar için, izinler, şehir hizmetleri, lojistik destek ve yapımcılar ile şehrin işletmeleri arasında bağlantı oluşturmak da dahil olmak üzere tüm prodüksiyon ihtiyaçları için bir irtibat noktası olması amacıyla kurulmuştur. Bu kapsamda çekim yapacak ekiplere bölge hakkında bilgiler vermek ve üretimi desteklemek için izin işlerini koordine edecek ve kolaylaştıracaktır. Ofis, film yapımcılarına danışmanlık, rehberlik ve yasal izinler hakkında en kapsamlı bilgi kaynağı olacaktır. Bu kapsamda Ofis, uzun metraj filmlerin, televizyon dizilerinin, reklamların, belgesellerin prodüksiyonlarına ve geliştirme çabalarına öncülük edecektir. Mersin Sinema Ofisi, konaklama, catering ve araç parkı üzerinden projelere destek olmaya çalışıyor.
Mersin Sinema Ofisi ileriki süreçlerde bir film festivali organize etmeyi düşünecek noktaya gelir mi? Daha önce sizlerin yaptığı Atıf Yılmaz’a adanmış bir kısa film festivali vardı, o bitti, tekrar ayağa kalkar mı bu oluşumla?
Bu konuda çalışmalara başladık. Hazırlıklar yapıyoruz. Önümüzdeki yıl birkaç projeyi gerçekleştirmeyi umuyoruz. Atıf Yılmaz Kısa Film Festivali’ne yazık ki pandemide ara vermek zorunda kaldık; yeniden yapmayı çok isteriz. Antalya ve Adana arasında uluslararası büyük bir festivalden öte daha niş işlere yönelmeyi tercih ediyoruz. Projeler somutlaştıkça kamuoyu ile paylaşacağız.
Film çekimleri konusunda atölyeler düzenlemeyi düşünüyor musunuz?
Atölyeler ve sertifika programları düşünüyoruz. Geçen yıl BSB ile “Anadolu Üniversiteleri Belgesel Sinema Atölyeleri”ni gerçekleştirdik. Benzer atölyeler yapmaya devam edeceğiz. Frankofon Film Festivali’nin Mersin gösterimlerine ev sahipliği yapıyoruz. Özellikle kamera arkası ekipte görev alacak kişileri sertifika programları ile yetiştirmeyi planlıyoruz. Böylece Mersin’de film/dizi çekecek yapımlara insan kaynakları anlamında da destek sunabileceğiz. Projeler ekiplerini oluştururken Mersin’den de yararlanabilecekler.
Mersin konum açısından çok sinematografik bir şehir, tarihe el uzatan tarihi yanıyla, denizi, tarımı ve farklı profildeki insanlarıyla tam bir plato görevi üstleniyor gibi. Yıllık bir programınız var mı? Filmler size mi başvuruyor yoksa siz mi davet ediyorsunuz?
Çok güzel ifade ettiniz, gerçekten de Mersin keşfedilmemiş bir film platosu. www.mersinsinemaofisi.com web adresimizden proje başvuruları yapılıyor. Başvuruları bir kurulda değerlendiriyoruz. Belirlenen projelerle de yol alıyoruz. Projeler konusunda seçici, destek konusunda sınırları belli bir program yürütmeye çalışıyoruz. Söz verdiğimiz şeyleri yapmak için uğraşıyoruz. Hem ulusal hem de uluslararası projelere açığız. Mersin Sinema Ofisi olarak ilk desteklediğimiz proje, Tekhne Film’in yapımcılığını Sinem Altındağ’ın ve yönetmenliğin Tunç Davut’un yaptığı Kesilmiş Bir Ağaç Gibi filmi Mayıs ayında başlıyor. Bu proje sahada Ofis olarak kapasite sınırlarımızı ve çözüm hızımızı göstermesi açısından önemli olacak. Tanıtım toplantısından önce hiçbir çağrımız olmamasına karşın 2023 yılı içinde beş proje başvuruda bulundu. Tanıtımdan sonra sektörden yoğun bir ilgi görmekteyiz.
Ülke çapında kaç tane sinema ofisi var, izmir’i biliyorum kendi adıma… Daha da yaygınlaşması adına neler yapılmalı?
İzmir Sinema Ofisi bu anlamda ilk ofis. Umarım sayıları daha da artar. Bu tür ofislerin sayısı artıkça kapitalist rekabetçi bir anlayıştan öte dayanışmaya dayanan işbirlikleri ile sinema alanında hem yapım hem de gösterim boyutunda güzel işler yapılabilir. Özellikle film festivalleri ve film fonları ekonomisine tamamen sıkışmış olan arthouse yapımların yanında belgesel, kısa film ve nitelikli ana akım film ile diziler için de ofisler önemli bir üretim yeri olabilir. Aynı zamanda ofisler gösterim mecrası olarak da işlev görebilirler. Yerel yönetimlere çok iş düşüyor. Ancak şunu da unutmamalı: Ofisler, bir yapımevi veya fon olarak görülmemeli; yapımı gerçekleştirmek için kolaylaştırıcı ve belli noktalarda destekler sağlayan birimler olarak görmek gerekir. Özellikle filmlerin finans planı bu çerçeve gözetilerek yapılırsa daha sağlıklı bir şekilde ilerleme kaydedebiliriz. Yakın gelecekte ofislerin sayısının artacağını düşünüyorum.
Yerel yönetimlerin desteği nereye denk düşüyor bu anlamda, finansal ve lojistik gibi?
Mersin Sinema Ofisi doğrudan Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin bir birimi. İzmir Sinema Ofisi yanılmıyorsam İzmir Vakfı içinde yapılanmış. Dolayısıyla ofisin kuruluşuna/yapılanmasına göre yerel yönetimlerin konumu/tutumu da farklı olabilir. Yerel yönetimlerin doğrudan finans desteği olamaz. Ayni katkıları olabilir. Ofisler yalnızca yerel yönetimlerin iradesi ve olanakları ile gerçekleşebilecek bir oluşum değil; kent paydaşlarının da sahiplenmesi gerekiyor. Ofis ile birlikte şehirde de film prodüksiyonuna yönelik çalışmalar hızlandı. Örneğin bir cast ajansı kuruluş aşamasında.
Son olarak neler söylersin?
Hayallerini gerçekleştirmek için sinemacıları Mersin’e bekliyoruz. İlgin için çok teşekkürler Banu.
