Dünya Kitle İletişimi Araştırma Vakfı tarafından düzenlenen, AB Türkiye Delegasyonu, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Çankaya Belediyesi tarafından desteklenen 34. Ankara Film Festivali tüm hızıyla devam ediyor. Festivalde dün, Ulusal Belgesel Film yarışmalarının ve yabancı film seçkisinin gösterimleri vardı.
İzleyiciyle ilk buluşan belgesel Önder Esmer imzalı Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar oldu. 1961 yılında genç bir yazar olan Onat Kutlar’ın felsefe okumak için Paris’e gitmesini, sinemaya olan tutkusunu keşfedişini ve İstanbul’da bir Sinematek kurmaya karar verme sürecini anlatan belgeselin yönetmeni Esmer izleyicilerle bir araya geldi.
‘Umarım sinematek üzerine kafanızda bir şey oluşturmuştur film. Bir arkadaşımın tren garında çantamda unuttuğu Onat Kutlar’ın İshak kitabını okuyarak başladım. Aradan bir süre geçince Halit Refiğ’in Ulusal Sinema Kavgası kitabını okudum. Dönem itibariyle Türk sinemasının nasıl olması gerektiğine dair bir kitaptı. Orada Onat isimli bir gencin cüretkar tavırlarından şikayetçi oluyorlardı. Ben de bu gencin Onat Kutlar olduğunu öğrenince farklı bir seçim yaptım; tarafımı Halit Refiğ tarafından değil de Onat Kutlar tarafından yana kullandım. Sinemateğin doğrudan bir görseli yok, çok dolaylı fotoğraflar var ancak. Bu sebeple röportajlara dair bir anlatım biçimi izledik. Bu klasik anlatı yapısı bizi zorladı biraz. Tercih edilen filmler bir mesaj içeriyor. Türk filmlerinde de evimizin önüne ev yaptıkları için onları sevmiyoruz diyorlar; aslında Yeşilçamcıların sinematek üzerine bir lafıdır’ dedi.
Ezgi Koman ve A. Selçuk Ataman imzalı Dal Değdi Gözüme Karadeniz bölgesinde fındık hasadında çalışmak için göçmen işçilerin 15 yaşından küçük çocuklarının ve ailelerinin hikayesini ve bu düzenin neden değişemediğinin hikayesini anlatan belgeselin yönetmeni Ezgi Koman, ‘“Bu görüntülerden sadece bir film yapmadık ayrıca rapor hazırladık. Amacımız bir kampanya yürütmekti. Bu raporlar ne oluyor, kimin sesini nereye kadar ulaştırabiliyoruz, kime ulaştırabiliyoruz sorusunun bir parça farklı yanıtı; konuşmaya ihtiyacımız var. Bu film de aslında tamamen bu. Hakikaten konuşmak ve konuşturmaya dair. Bu sürecin sonunda anladım ki aslında burada herkes göstermek istiyor. Mesela benim bilmediğim şey çocuklar da kadınlar da dahil en kötü koşulları göstermek istemesi. Bir andan mahcubiyetli bir şey gibi gelirdi bu bana. Öyle değilmiş. Gösterdiler de istediler de’, dedi.
1971 yılında kurulup, 1982 yılında siyasi nedenlerle kapatılan Ertuğrul Gazi Mesken Spor Kulübü ekseninde 1980’deki darbeden sonra askeri rejimin hem Mesken’e hem de takıma olan büyük etkisini o dönemi yaşayanların ağzından anlatıldığı Dinamo Mesken belgeselinin yönetmenleri Ahmet Karanfil ve Yusuf Anavatan.
Yönetmenler ‘Tabii ki kişisel yanları var projenin. İkimiz de Bursalıyız. Biz hikayeyi duyduğumuz gibi mahalleye gittik. Teknik anlamda zorluklar yaşadık. Yapımcımız yok, yapımcı biziz daha doğrusu. Bir fon almadık. Tamamen bağımsız, aynı meskenin kendisi gibi. Arkadaşlarımız dostlarımız destek oldu. Belki bu bizi özgür kıldı. Röportaj aldığımız kişiler nasıl yaşıyorsa şu anda hayatta, günümüzde de var olan tek şey binalar. Binalar, ne kadar cansız varlık gibi gözükse de biz onları canlı tutmaya çalıştık. Görsel bir dil yaratmaya çalıştık. Biz bir şey aradık. Evet gerçek olay, evet şahitler var, kişisel hikayeler. Ama biz biraz daha masalsı kılmaya çalıştık,” diyerek filmlerinin ruhunu aktardılar.
“Günün son belgeseli Fırat Özeler imzalı Kavur oldu. Yönetmen Ömer Kavur’un hayatını Özeler, filmle ilgili sorulan soruları şöyle yanıtladı: ‘Ömer Kavur ile tanıştığımda lisedeydim, Gizli Yüz’ü izleyip çok etkilenmiştim. Hiçbir şey anlamadan izlemiştim fakat zamanla tekrar tekrar izleye izleye kişiliğini merak ettim. Anlamaya zorlandıkça insan şeyi soruyor; bu filmleri çeken adam nasıl bir insandı? Bu sorularıma cevap ararken film ortaya çıktı. Cem Yılmaz’ın seslendirdiği metin bir derleme. Ömer Kavur’un 30 yıllık yazılarından, röportaj, mektuplar, dergilerden yekpare bir metin oluşturduk. Editoryel müdahaleler var fakat ekleme veya çıkarmalar yok. Funda Eryiğit’in seslendirdiği metin ise kurmaca. Filmi çekerken çok yer gezdik ve o konuda algılarım açıldı. Yaşadığın yeri sevmek üzerine daha çok düşündüm. Bu yolculukta aradığım şeyi net olarak bulmuş değilim ama neyi nasıl arayacağımı daha iyi anladım diyebilirim.’
Festivalde ayrıca João Canijo imzalı Kötü Yaşamak / Bad Living ve Yaşamak Kötü / Living Bad filmleri de gösterildi. Kötü Yaşamak, 73. Berlin Uluslararası Film Festivali’nde Altın Ayı için yarıştı Ayrıca 96. Akademi Ödülleri’nde En İyi Uluslararası Uzun Metraj Film kategorisinde Portekiz’in adayı olarak seçildi. 0Yönetmen aynı zamanda, ana odağı otele gelen misafirler olan Yaşamak Kötü adlı bir başka film daha çekti.
Liu Jian imzalı animasyon Sanat Okulu 1994/ Art Collage 1994, Christian Petzold imzalı Kızıl Gökyüzü / Afire, Vladimir Perisic imzalı Kayıp Ülke / Lost Country, Anh Hung Tran’ın Şeflerin Aşkı / The Taste of Things, Domien Huyghe imzalı Yakamoz / Zeevonk ve Stephan Castang’ın Vincent Ölmeli / Vincent Must Die filmleri de izleyiciyle buluştu.
4 KASIM 2023, CUMARTESİ (Festivalde Bugün)
BÜYÜLÜ FENER SALON I
14:00 Kidnapped
16:30 Yakamoz
19:00 Öğretmenler Odası
21:30 Güzel Günler
BÜYÜLÜ FENER SALON II
14:00 Ulusal Belgesel Film Yarışması 4 – Rodakisi Ararken
16:30 Ulusal Belgesel Film Yarışması 5 – Bir Gün 365 Saat
19:00 Ulusal Belgesel Film Yarışması 6 – Duvar / Flanöz
BÜYÜLÜ FENER SALON III
14:00 Devrimler Arası
16:30 Şeflerin Aşkı
19:00 Kim’in Videoları
21:30 Ve Kral Dedi Ki: Ne Harika Bir Makine
5 KASIM 2023, PAZAR (FESTİVALDE YARIN)
BÜYÜLÜ FENER SALON I
14:00 Vincent Ölmeli
16:30 Kim’in Videoları
19:00 Kazananlar
21:30 Dört Kız Kardeş
BÜYÜLÜ FENER SALON II
14:00 Kısa Yarışma 1 – Hayırlı Olsun Ziyareti / Vuruyor Gol Oluyor / Güneş Ay & Kadın / Çember / Kruvasan / Paket
16:30 Kısa Yarışma 2 – Dikiş Makinesi / Çamaşır İpi / Ben Sen O, Biz… / Kurbağlar / Ruj / Labirent / Magus Baba’nın Maymunu / Ben Süpermarket Değilim / Ayna / Son Ağaç / Denge / Dev’r’inim
19:00 Ulusal Belgesel Gösterim 1 – Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar
21:30 Ulusal Belgesel Film Yarışması 5 – Bir Gün 365 Saat
BÜYÜLÜ FENER III
14:00 Kızıl Gökyüzü
16:30 Kayıp Ülke
19:00 Sanat Okulu
21:30 Öğretmenler Odası
