Türk sinemasının 100. Yılını anan, hatırlayan ve değerinin anlaşılması için üsteleyen dergimizin bu ay ki dosyası 100 yılın en iyi 10 yönetmeni.
SERDAR AKBIYIK
- yılımızın 10 yönetmenini seçmek gerçekten sor iş. Birdolu hak eden isim dışarıda kalıyor. Bu listelerde olmayan bütün yönetmenlerden özür dilerim. Ama bir sinema dergisi olarak bu tür çalışmaları yapmalıyız. Biz 2014 yılında her ay sinemamızın 100 yılının değerini ortaya koyan bir dosya yapmaya kararlıyız. Bu ay da sıra yönetmenlerimize geldi. Ben listemi yaparken hem yeşilçam dönemini hem de 200 sonrası sinemamızın etkili isimlerinden karma bir liste yapmayı doğru buldum. Listedeki bir isim beni çok zorladı. Benim için Otobüs filmi Türk sinemasının en iyi yapımıdır. Yönetmen Tunç Okan o tek filmle benim her listemde yer alır. Ama dert tek filmde kalması tabii. Keşke Otobüs’teki sinemasal bakışın ifadesi olan daha çok film seyredebilseydik. Buyrun yönetmen listelerine.
Halit Refiğ
Lütfi Ömer Akad
Metin Erksan
Ertem Eğilmez
Yılmaz Güney
Zeki Demirkubuz
Nuri Bilge Ceylan
Tunç Okan
Reha Erdem
Semih Kaplanoğlu
Derviş Zaim
ALİ ULVİ UYANIK
Listeyi oluştururken yönetmenlere üç yönden yaklaştım: Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinin tarihine paralel, toplumsal değişim ve dönüşümleri şaşmaz bir zamanlamayla ‘okuyan’ ve sinemasına yansıtan, aynı zamanda geliştirdikleri yeni anlatı biçimleriyle tüm zamanların klasikleri arasına yerleşen filmleri çekenler…Karmaşık ve harikulade bir yaratık olan insanı tanımaya, anlamaya dönük cesur işlere imza atanlar…Tek bir filmiyle sinemamızda kalıcı, etkili, sağlam iz bırakanlar. Kuşkusuz, onlarca yönetmeni, nüanslarla dışarıda bırakmak zorunda olduğum bir liste oldu; ancak sinemamızı en geniş perspektifte yansıtmasına dikkat ettim.
| Atıf Yılmaz |
| Halit Refiğ |
| Levent Semerci |
| Lütfi Ö. Akad |
| Metin Erksan |
| Nuri Bilge Ceylan |
| Ömer Kavur |
| Tunç Okan |
| Yavuz Turgul |
| Yılmaz Güney |
ALPER TURGUT
Memleket sinemasının 100. yılında, en iyi 10 yönetmeni belirlemek, haliyle haksızlık oldu. Listeye giremeyenler, kusura bakmasınlar, işte sığmadı, çoğu dışarıda kaldı, ne yazık ki… Zaten bu anket tipi işlerde adalet filan, harbiden hak getire…Neyse… Bizim iyi yönetmenlerimiz, iyi filmlerimiz var, ancak bir akım yaratamamışız koca bir asır boyunca, bir okul inşa edememişiz. Sektör olamamanın götürüleri bunlar, salt gişeyi veya festival ödülünü düşünen bu bölünmüşlük, aslında sinemaseveri de zorluyor. Genel izleyici, bilmem kaçıncısı çekilen komedi serilerini, gerçek sinema sanıyor, sinema tutkunları da, onları ve seyrettiği flmleri küçümsüyor, sanat filmlerini de öve öve bitiremiyor, özetle. Ortayı bulamayınca, bir yapıdan söz etmek, haliyle mümkün olamıyor. Sinemamızı yerelden evrensele taşıyacak yolu, bu karmaşada bulmak, neredeyse imkansız. Umarım ortak bir akıl yaratılır, Türkiye, iyi filmleriyle de hep hatırlanır.
Yılmaz Güney
Lütfi Ömer Akad
Metin Erksan
Atıf Yılmaz
Ertem Eğilmez
Ömer Kavur
Yavuz Turgul
Reha Erdem
Nuri Bilge Ceylan
Derviş Zaim
Banu Bozdemir
Hep bu tarz sıralamalar yaptığımda aklıma ilk sıraya Yılmaz Güney’i koyduğum ve onun tahtını kimsenin yıkamadığı geliyor. Ve genç kuşak yönetmenlerden rüştünü ispat edenin çok az olduğuna. 60’lı ve 70’li ve hatta 80’li yıllar gerçekte de üretim patlaması yaşanan yıllarmış ama genelde aynı isimlerin filmleri dönermiş ortalarda. Şimdilerde ise çok fazla film çeken var ama henüz iddiası ortaya koyan yok. O yüzden listem daha çok eski yönetmenleri kapsıyor, gerçi onların da yeni filmleri çok fena. Onları çekselerdi yıllar önce liste dışı kalırlardı. Mesela Ali Özgentürk’ü, Erden Kıral’ı ekleyemedim, eski filmleri iyidir ama yeniler fena… O yüzden listem şimdilik böyle. Ezel Akay’ı Hacivat ve Karagöz Neden Öldürüldü gibi çok başarılı bir filmi çektiği için aldım… Bu liste ne zaman değişir bilinmez ama sinemamızın değişik örneklerle karşımıza çıkması umut verici….
Yılmaz Güney
Metin Erksan
Lütfi Ömer Akad
Atıf Yılmaz
Şerif Gören
Ertem Eğilmez
Zeki Demirkubuz
Nuri Bilge Ceylan
Ezel Akay
Reha Erdem
Başak Bıçak
Sinemamızın yüzüncü yılı sebebiyle seçtiğim 10 Türk yönetmenin tamamının Yeşilçam yıllarına ait olması günümüzde iyi bir yönetmen yok mu sorusunu akıllara getirebilir. Doğrudur; hala bir Metin Erksan, Yılmaz Güney, Atıf Yılmaz, Ertem Eğilmez vb. gibi hem iyi hem de her kesime hitap eden filmler çekemiyoruz. Nuri Bilge Ceylan ya da Zeki Demirkubuz elbette iyi yönetmenlerdir ancak belli bir kitleye hitap eden iyi filmler yapmak tek başına yeterli olmuyor bence. Dilerim bir gün Yeşilçam’ın da ötesine geçen filmler çekebiliriz. Sinema ancak halkın desteğiyle gelişebilir, unutmayalım.
Metin Erksan
Yılmaz Güney
Atıf Yılmaz
Ertem Eğilmez
Lütfi Ömer Akad
Yavuz Turgul
Şerif Gören
Memduh Ün
Halit Refiğ
Zeki Ökten
10 Yönetmen – EGEMEN TOKATLIOĞLU
Türk Sineması geçen zamanla birlikte yönetmenlerin farklı bakış açısı, farklı değerlendirmeleri ile çeşitlenmeye başlamış bu çeşitlenme ile birlikte insan olgusunun ne kadar farklı pencerelerden yorumlanabildiğini ortaya koymuştur. Git gide açılan bu yelpaze ile sinemamız tür açısından, insana bakış, günümüz sorunlarını dile getiriş açısından da farklı yorumlamalara açık hale geliyor. Dünya sineması içerisinde gittikçe yükselen bir değer haline gelen sinemamızın 100. Yılını kutladığımız şu günlerde, olayların biraz daha farkında olmak, sinemamızın değerini biraz daha iyi anlamamız gerekiyor.
Metin Erksan
Ömer Lütfi Akad
Halit Refiğ
Şerif Gören
Ömer Kavur
Ertem Eğilmez
Atıf Yılmaz
Yavuz Turgul
Nuri Bilge Ceylan
Reha Erdem
Halil İbrahim Sağlam
Türk sinemasının 100 yılı içerisinden en iyi 10 yönetmen seçmek elbette çok zor bir durum. 100 yılda sinemamıza katkısı büyük sayısız yönetmen mevcut fakat kimi yönetmenler var ki sinema tarihimizde dönüm noktaları oluşturmuştur, kimileri de hak ettiği değeri görememiştir. Herhangi bir sıralama yapmaksızın Türk sinemasının gelişimine en çok katkı sağladığını düşündüğüm 10 yönetmen listemi oluşturdum.
En İyi 10 Türk Yönetmen Listesi (sıralama olmadan)
Nuri Bilge Ceylan
Metin Erksan
Zeki Demirkubuz
Atıf Yılmaz
Ömer Kavur
Ömer Lütfi Akad
Reha Erdem
Halit Refiğ
Ertem Göreç
Duygu Sağıroğlu
Kerem Akça
100 yıllık tarihimizin yönetmenleri arasında gezintiye çıkınca elbette kuşakları gözlemlemek şart hale geliyor. Muhsin Ertuğrul’un öncülüğü bir tarafa, Sinemacılar Kuşağı’nın en önemli figürleri Ömer Lütfi Akad ve Metin Erksan ilk bakışta akla gelecek isimler, onları da az farkla Halit Refiğ izliyor. Türk Yeni Dalgası’nda ise Yılmaz Güney’in getirdiği atılımı en iyi değerlendiren isim Ömer Kavur idi. 90’larda Yeni Yönetmenler Kuşağı’nın can simidi Reha Erdem ve Nuri Bilge Ceylan özellikle evrensel kriterler konusunda da değerli birer ‘auteur’ kimliği yarattılar. Bu ekolden Demirkubuz onların hemen arkasına yerleşirken, 2000’lerde özellikle ‘minimalist yönetmenler’in ikinci kuşağına girebilecek Semih Kaplanoğlu ve Tayfun Pirselimoğlu yavaş yavaş üzerine koyarak dikkat çekti. Onur Ünlü ve Taylan Kardeşler ise en belirgin farkı yaratan isimler oldu. Kısacası jenerasyonlara bakınca an itibarıyla 10 isimlik böyle bir hakkaniyetli liste oluştu.
Muhsin Ertuğrul
Ömer Lütfi Akad
Metin Erksan
Yılmaz Güney
Ömer Kavur
Reha Erdem
Nuri Bilge Ceylan
Zeki Demirkubuz
Semih Kaplanoğlu
Onur Ünlü
Not: Liste yönetmenlerin doğum tarihine göre kronolojik düzenlenmiştir.
Murat Kızılca
Cine Dergi’nin Türk Sineması’nın 100. yılı eylemleri devam ediyor. En İyi 20 Türk Filmi listesinden sonra sıra geldi bu filmleri yaratan isimlere. Karanlık bir salona doluşan seyircilere, birbirinden farklı bir dolu hikâye anlatıldı yüz yıl boyunca. Kimi anlatıcıları seyirci çok sevdi, baş tacı yaptı, kimilerine sırtını döndü belki. Kimileri yurt dışında da çok büyük övgülere mazhar oldu, bir kısmı görmezden gelindi. Velhasıl her yönetmen iyi ya da kötü bir iz bırakıp geçti ya da bırakmaya devam ediyor. Ben de hayatıma etki edenler arasından öne çıkan on tanesini sıraladım Yüz Yılın En İyi 10 Türk Yönetmeni listesini oluştururken. Önümüzdeki yıllarda böylesi listelere girmeyi hak edecek yeni yönetmenlerimizin de sinemamıza katkıda bulunması umuduyla…
1) Metin Erksan
2) Yılmaz Güney
3) Lütfi Ö. Akad
4) Zeki Ökten
5) Ertem Eğilmez
6) Atıf Yılmaz
7) Yavuz Turgul
8) Nuri Bilge Ceylan
9) Reha Erdem
10) Zeki Demirkubuz
MELİS ZARARSIZ
En iyi Türk yönetmenler diye düşününce aslında önce “amaan, ne varsa eskilerde var, hep eski isimlerle doldururum listemi” diye düşündüm ama öyle olmadı pek, Zeki Demirkubuz, Reha Erdem gibi isimler bana göre gerçekten ümit verici yetenekler. İlk filmini çekmiş olup devamını henüz göremediğimiz yönetmenlerden de favorilerim var ama onların filmografileri biraz dolmadan bu listeye almak istemedim, mesela Erdem Tepegöz, Seren Yüce, Çiğdem Vitrinel, Ali İlhan, Caner Erzincan…Son olarak da ilk filmini çektikten sonra ikincisini hazırlarken kaybettiğimiz sevgili Ahmet Uluçay’ı rahmetle anmak istiyorum. Eminim yaşasaydı bizi yine çok sıcak, samimi ve doğal filmlerle gururlandıracaktı.
En iyi Türk yönetmenler
- Zeki Demirkubuz
- Yılmaz Güney
- Ertem Eğilmez
- Çağan Irmak
- Yavuz Turgul
- Reha Erdem
- Ömer Kavur
- Metin Erksan
- Erden Kıral
- Ömer Lütfi Akad
