- yıl geldi çattı. Biz de yazarlarımızla toplandık ve 100 yıldır çekilen Türk filmlerinden hangisini çok beğendik ne yaptık bir değerlendirelim dedik…
Cinedergi yazarları yine sorumluluk sahibi bir tutum sergileyerek Türk sinemasının 100. Yılında kendi listelerini hazırladılar. Ne yazık ki 2014’te seyrettiğimiz filmlerde ne bu konuyu ve kutlamayı göreceksiniz ne de piyasada Altyazı dışında sinema dergisi kalmadığı için bu durumu değerlendiren yazılar okuyacaksınız. Biz öncelikle 100 yıldır çekilen filmler içinden kendi listelerimizi hazırladık. Hem bir nostalji olsun hem de kendi değerlerimizi hatırlayalım babında…. Listeleri kimi yazarlarımız beğeni sırasına göre kimiyse kesinlikle sıradan bağımsız olarak listelediler…
SERDAR AKBIYIK
Sevmek Zamanı
Otobüs
Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni
Yol
Nefes- Vatan Sağolsun
Hababam Sınıfı
Babam Ve Oğlum
Vesikalı Yarım
Ara
Sonbahar
Bir zamanlar Anadolu’da
Yozgat Blues
Sen Aydınlatırsın Geceyi
Vurun Kahpeye
Arkadaşım Şeytan
Herşey Çok Güzel Olacak
Kahpe Bizans
Eşkiya
Issız Adam
Tabutta Rövaşata
ALİ ULVİ UYANIK
Siyasal erkin sansür buyruklarına direnç gösteremeyen, yapıtlarını yılda bir kez değerlendirip ödüllendirebilecek bir akademiyi kuramayan, tamamıyla örgütlenemeyen Türk Sineması’nın 100.yılına ulaşmış bulunuyoruz. Buruk bir kutlama bu. Çünkü, hala, yeterince özgür bir sinema yapılamayan bir ülke burası ! Sanatçıların tümü değil ama önemli bir kısmı konformizm içinde. Biçimsel anlamda sakil bir sinemadan dijital çağın teknolojisine geçildi ama muhalif damar tam olarak henüz kabarmadı. Yine de müteşekkiriz sinemamıza. Yüreğimizdeki sinema sevgimizi büyüttü, besledi. 20 film seçmek zorlu bir işti; çünkü dışarıda çok sayıda değerli film kaldı. Listeyi, 19 yönetmenin her birinden bir film seçerek ve Levent Semerci’nin de gösterime giren tek filmini dahil ederek oluşturdum.
ALFABETİK SIRAYLA:
| Anayurt Oteli | Ömer Kavur | 1986 |
| Bal | Semih Kaplanoğlu | 2010 |
| Bir Zamanlar Anadolu’da | Nuri Bilge Ceylan | 2011 |
| Düttürü Dünya | Zeki Ökten | 1988 |
| Gelin | Lütfi Ö. Akad | 1973 |
| Gramofon Avrat | Yusuf Kurçenli | 1987 |
| Gurbet Kuşları | Halit Refiğ | 1964 |
| Hakkari’de Bir Mevsim | Erden Kıral | 1982 |
| Hayat Var | Reha Erdem | 2009 |
| İmdat ile Zarife | Nesli Çölgeçen | 1990 |
| Muhsin Bey | Yavuz Turgul | 1986 |
| Nefes- Vatan Sağolsun | Levent Semerci | 2009 |
| Otobüs | Tunç Okan | 1974 |
| Pandora’nın Kutusu | Yeşim Ustaoğlu | 2009 |
| Saç | Tayfun Pirselimoğlu | 2011 |
| Selvi Boylum Al Yazmalım | Atıf Yılmaz | 1977 |
| Sevmek Zamanı | Metin Erksan | 1965 |
| Uçurtmayı Vurmasınlar | Tunç Başaran | 1989 |
| Umut | Yılmaz Güney | 1970 |
| Yer altı | Zeki Demirkubuz | 2012 |
ALPER TURGUT
Film listesini hazırlarken zorlandığımı kabul etmeliyim, her şeyden önce… Çünkü 100 yıla, koskoca bir asıra, 20 film sığmaz, sığamaz. Diğerlerine, hani iyi ve güzel olan yapıtlara ve onların yönetmenlerine ayıp ettim gibi hissettim, kusura bakılmasın. Evet, ilk asırda, iyi filmler çekti, iyi yönetmenler yetiştirdi bu memleket, ancak bir ekol, bir okul, bir akım yaratılamadı. Sıfırdan başlayarak, kolları
sıvayarak, sinemamızın ikinci yüzyılında, yerelden evrensele giden yolu bulur ve bir çığır açmış oluruz, umarım. Bizim en çok izlenen filmimiz, 6.5 milyon bilet satarken, nüfusu bizden az olan Fransa’da bir filme, 15 milyon kişi gidiyorsa, sinemacılarımız kadar, bizlere deiş düşüyor demektir. Beş, altı bölüm sonra bitecek, finali bile bağlamadan sona erecek diziler yerine, sinemaya gitmek ve daha çok filmizlemek gerek. Sinema bir sektöre dönüşmeli, sanatla gişe işleri birleşmeli, çünkü sinema, birlikte gülüp, ağlayacağımız, korkup, gerileceğimiz yegane yer, yaşamak ve yaşatmak şart, tam da bu yüzden…
1 – Sevmek Zamanı
2 – Yol
3 – Susuz Yaz
4 – Umut
5 – Eşkiya
6 – Hababam Sınıfı
7 – Selvi Boylum Al Yazmalım
8 – Neşeli Günler
9 – Muhsin Bey
10 – Ağır Roman
11 – Duvar
12 – Bir Zamanlar Anadolu’da
13 – Gelin-Düğün-Diyet
14 – Sürü
15 – Anayurt Oteli
16 – Ah Güzel İstanbul
17 – Vesikalı Yarim
18 – Uçurtmayı Vurmasınlar
19 – Kader – Masumiyet
20 – Kibar Feyzo
Banu Bozdemir
Sinemanız yüzüncü yılına girdi. Bugüne kadar birçok akımın etkisi altında kalan sinemamız 1980 darbesinin etkileriyle daha yen yeni yüzleşmeye başladı. Şu ana kadar en çok Yılmaz Güney filmleri listemde en fazla yer tuttuğuna göre henüz Güney’in üstüne çıkan yönetmen olmamış gibi, hemen arkasından da Zeki Demirkubuz geliyor sanıyorum. Bu listeler yıllardır yapılır ve genelde aynı filmler seçilir, yıllar seçilen filmleri çok fazla etkilemiyor. Sinemamızda politik sinemanın bireysel anlatımdan kurtulup genele yayılması, minimal filmlerin bireyin durağanlığından çok hareketine denk düşmesi dileğimdir diyerek birçok filmi dışarıda bırakmanın hüznüyle listemi sunuyorum…
Sevmek Zamanı
Yol
Sürü
Kader
Sonbahar
Muhsin Bey
Beynelminel
Kosmos
Selvi Boylum Al Yazmalım
Yazı Tura
Masumiyet
Tabutta Rövaşata
Züğürt Ağa
Canım Kardeşim
Hacivat Ve Karagöz Neden Öldürüldü
Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak
Neşeli Günler
Beş Vakit
Anayurt Oteli
Duvar
EGEMEN TOKATLIOĞLU
Türk Sinemasının 100.Yılı
Türk sineması geçen zamanla beraber kendisine yeni ve farklı bakış açıları yakalayarak yoluna devam ediyor… Günümüz usta yönetmenleri ister Nuri Bilge Ceylan olsun ister Reha Erdem ister Zeki Demirkubuz yeni Türkiye sineması akımı için birer kilometre taşı olmuşlardır. Türk sineması özellikle Yeşilçam ile şahlanan döneminden sonra pek çok yeni bakış açısı, pek çok yeni denemelerle farklı alanlara açılmıştır. Bu açılımlar Türkiye sinemasına yeni bir soluk kazandırmıştır. Önemli olan Türkiye sinemasının geçmişini unutmamak ve yeni değerler ile geçmişin deneyimini birleştirmektir. Yeni yeni ortaya çıkan ve sinemamızda farklı bir tat yakalayan özgün yapıtlar hiç şüphesiz hem sinemamız hem de seyircimiz için farklı bir yerde konumlandırılacaktır. 100. Yılını kutlayan sinemamız koşar adımlarla ilerlerken biz de ortaya çıkacak yeni yapımların heyecanıyla bu arenayı büyük bir iştahla takip etmekteyiz.
Türk Sineması – En İyi 20 Film
- Sevmek Zamanı (1965)
- Gurbet Kuşları (1964)
- Susuz Yaz (1963)
- Vurun Kahpeye (1973)
- Yılanların Öcü (1962)
- Gelin (1973)
- Yol (1982)
- Muhsin Bey (1987)
- Uçurtmayı Vurmasınlar (1989)
- Anayurt Oteli (1987)
- Sürü (1979)
- Umut (1970)
- Ağır Roman (1997)
- Eşkıya (1996)
- Sarı Mercedes (1992)
- Masumiyet (1997)
- Hababam Sınıfı (1974)
- Kosmos (2010)
- Sonbahar (2008)
- Teyzem (1987)
FIRAT SAYICI
Böyle bir liste hazırlamak elbette ki çok güç. Koskoca Türk sinema tarihinden cımbızla 20 film çekmek, dışarıda bırakmak zorunda kaldığım filmlerden dolayı ne istediğim kadar hakkaniyetli oldu ne de içime sindi. Ama malum yerimiz dar. Türk sineması düşe kalka yolculuğuna devam ederek 100. İstasyonuna vardı nihayet. Bir yandan imkansızlıklarla baş ederken bir yandan vefasız/bilinçsiz seyirciden de çok çekiyor. Ancak umutlar hiç sönmez. Nice yüz yıllara!
En iyi 20 Türk Filmi
Yol (Yılmaz Güney)
Hakkari’de Bir Mevsim (Erden Kıral)
Otobüs (Tunç Okan)
Hababam Serisi (Ertem Eğilmez)
Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni (Yavuz Turgul)
Muhsin Bey (Yavuz Turgul)
Hayallerim, Aşkım ve Sen (Atıf Yılmaz)
Anayurt Oteli (Ömer Kavur)
Masumiyet (Zeki Demirkubuz)
Gurbet Kuşları (Halit Refiğ)
Gelin-Düğün-Diyet üçlemesi (Ömer L. Akad)
Kosmos (Reha Erdem)
Yazı-Tura (Uğur Yücel)
Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak (Ahmet Uluçay)
Tabutta Röveşata (Derviş Zaim)
Selvi Boylum Al Yazmalım (Atıf Yılmaz)
Babam ve Oğlum (Çağan Irmak)
Meleğin Düşüşü (Semih Kaplanoğlu)
Züğürt Ağa (Nesli Çölgeçen)
Susuz Yaz (Metin Erksan)
HALİL İBRAHİM SAĞLAM
1914’te Fuat Uskınay’ın çektiği Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı’ndan bu yana (ki hala filmin kayıp olmasından dolayı çekilip çekilmediği tartışma konusudur) tam 100 yıl geçti. Bu 100 yıl içerisinde elbette ülke sinemamızdan ne filmler geldi geçti, dolayısıyla bir “en iyi 20 film” listesi hazırlamak çok zordu. O yüzden sıralama olmaksızın her birinin Türk sinemasına katkı açısından belli dönemlerde devrimci niteliklere sahip olduğunu düşündüğüm ve kişisel olarak çok sevdiğim 20 filmi belirledim.
(Sıralama olmaksızın)
- Bir Zamanlar Anadolu’da
- Sevmek Zamanı
- Gemide
- Biri ve Diğerleri
- Üç Maymun
- Umut
- Gece, Melek ve Bizim Çocuklar
- Bir Tuğra Kaftancıoğlu Filmi
- Yumurta – Süt – Bal Üçlemesi
- Vesikalı Yarim
- Anayurt Oteli
- Aaahh Belinda
- Gelin – Düğün – Diyet Üçlemesi
- Susuz Yaz
- Dokuz
- Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni
- Muhsin Bey
- Sürü
- Otobüs
- Yazı Tura
- KEREM AKÇA
- 1-Sevmek Zamanı
- 2-Hayat Var
- 3-Kızılırmak Karakoyun (1967)
- 4-Gizli Yüz
- 5-Nokta
- 6-Mayıs Sıkıntısı
- 7-Bay E
- 8-Seyyit Han
- 9-Sen Aydınlatırsın Geceyi
- 10-Anayurt Oteli
- 11-Korkuyorum Anne
- 12-Umut
- 13-Küçük Kıyamet
- 14-Otobüs
- 15-Üçüncü Sayfa
- 16-Gurbet Kuşları
- 17-Süt
- 18-Anlat İstanbul
- 19-Üç Maymun
- 20-Bir Tuğra Kaftancıoğlu Filmi
MELİS ZARARSIZ
20 TANE TÜRK FİLMİ LİSTESİ VE 700 VURUŞLUK GİRİŞ
2014 yılı Türk sinemasının 100. Yılı olarak kabul ediliyor. Bu yüzyıla ne filmler sığmamış ki… Dönemsel duraklamalar yaşansa da elbette belirli bir gelişme gösteren Türk sineması özellikle son yıllarda izleyici sayısı anlamında da olumlu rakamlarla bizi umutlandırıyor. Özellikle 90’ların sonunda gerek sektör çalışanlarının sayısında, gerek sinema salonu artışlarında görebileceğimiz üzere sektörde bir canlanma var. Türkiye’de sinema yapmak hala zor, endüstrileşebilmek için gerekli altyapının hala oluştuğunu söyleyemiyoruz. Fakat özellikle bağımsız yapımlar, cesur yeni yönetmenler ve senaristler umut veriyor. 1979 doğumlu biri olarak yaşadığım süreçte 1914-2014 arası yapımlardan beni etkileyen, bu döneme damgasını vurduğunu düşündüğüm 20 filmi seçtim. Umarım önümüzde daha da verimli bir dönem vardır Türk Sineması açısından, zira daha anlatacak çok hikayemiz var…
- Hababam Sınıfı (1974)
- Aile Şerefi (1976)
- Selvi Boylum Al Yazmalım (1977)
- Sürü (1978)
- Züğürt Ağa (1985)
- Anayurt Oteli (1986)
- Muhsin Bey (1987)
- Arabesk (1988)
- Uçurtmayı Vurmasınlar (1989)
- Gölge Oyunu (1992)
- Eşkıya (1996)
- Tabutta Rövaşata (1996)
- Masumiyet (1997)
- Babam ve Oğlum (2005)
- Üç Maymun (2008)
- Devrim Arabaları (2008)
- Bir Zamanlar Anadolu’da (2010)
- Çoğunluk (2010)
- Yeraltı (2012)
- Kelebeğin Rüyası (2013)
MURAT KIZILCA
Fuat Uzkınay’ın 1914’te Ayastefanos’taki Rus Abidesi’nin yıkılışını filme aldığı belgesel, Türk Sinema Tarihi’nin tartışmalı bir şekilde ilk filmi kabul edilir. Aradan geçen 100 seneye kabaca göz attığımızda; 60’lı yıllar ile beraber şekillenme gayretlerine giren ama sonrasında inişli çıkışlı bir grafik izleyerek, günümüze dek kör topal devam eden bir sinema gözlemlemek mümkün. Bugün hala oturmuş bir sinema endüstrisinden bahsedemiyoruz. Bunun birçok sebebi var elbette. Askeri darbelerle geçen yıllar ve 80 sonrası gittikçe muhafazakârlaşan siyasi yapılanma sonucu vücut bulan siyasi istikrarsızlığın hem günlük hayata, hem de ekonomiye yansıması ve sansür gibi etkenlerin gölgesinde kalan sinemamız, istikrar ve süreklilikten yoksun kalmıştır. Sinemamızın yüz akı işleri, akımların değil, kişisel çabaların ürünü olmuştur. Evet, bu sinemacıları belli bir akımın içerisine dahil etmek mümkün, ancak bu akımlar hiçbir zaman uzun ömürlü olmamış ve genele yayılmayı başaramamıştır. Sadece o akım içerisinde öne çıkan birkaç sinemacının çizgi üstü işleri ve onları taklit eden onlarca kötü örnekten bahsedilebilir. Maalesef bu genel tablo günümüz için de aynen geçerlidir.
- Yılanların Öcü (1962)
- Susuz Yaz (1964)
- Sevmek Zamanı (1965)
- Umut (1970)
- Gelin (1973)
- Düğün (1973)
- Maden (1978)
- Selvi Boylum, Al Yazmalım (1978)
- Sürü (1979)
- Zübük (1980)
- Yol (1982)
- Muhsin Bey (1987)
- Anayurt Oteli (1987)
- Tabutta Rövaşata (1996)
- Masumiyet (1997)
- Gemide (1998)
- Uzak (2002)
- Vavien (2009)
- Kosmos (2010)
- Sen Aydınlatırsın Geceyi (2013)
Not: Filmler tarih sırasına göre dizilmiştir.
MURAT TOLGA ŞEN
- Sevmek Zamanı / Metin Erksan / 1965
- Canım Kardeşim / Ertem Eğilmez / 1973
- Muhsin Bey / Yavuz Turgul / 1987
- Çöpçüler Kralı / Zeki Ökten / 1977
- Susuz Yaz / Metin Erksan / 1963
- Selvi Boylum Al Yazmalım / Atıf Yılmaz / 1977
- Masumiyet / Zeki Demirkubuz / 1997
- Züğürt Ağa / Nesli Çölgeçen / 1985
- Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni / Yavuz Turgul / 1990
- Yol / Şerif Gören / 1981
- Çiçek Abbas / Sinan Çetin /1982
- Anayurt Oteli / Ömer Kavur /1987
- Vavien / Taylan Kardeşler / 2009
- Sürü / Zeki Ökten / 1979
- Tabutta Rövaşata / Derviş Zaim /1996
- Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü? / Ezel Akay /2006
- Takva / Özer Kızıltan / 2006
- Sultan / Kartal Tibet / 1978
- Hokkabaz / Cem Yılmaz / 2006
- Ah Güzel İstanbul / Atıf Yılmaz /1966
Bonus: Sen Aydınlatırsın Geceyi / Onur Ünlü / 2013
UTKU ÖGETÜRK
Türkiye sinemasının ilk temellerinin atıldığı 1914 yılından bugüne dile kolay yüzyılı geride bıraktık. Bugün hala “Türkiye sineması gelişiyor mu yoksa geriye mi gidiyor?” tartışmalarının çeşitli sebeplerle elle tutulur bir sonuç vermemesi ise yüzüncü yılını geride bırakan bir sektör için hayal kırıklığına sebep oluyor diyebiliriz. Oysa Cumhuriyetin ilanın ardından her alanda gerçekleşen devrimler kısa süre içinde sinemaya da yansımış, 2.Dünya Savaşı’nın ardından ise 1960 yıllarda tabiri caizse Türkiye sinemasının altın çağı olarak adlandırabileceğimiz dönemin ilk temelleri atılmıştır. Üretimin yüksek olduğu bu dönem günümüzün aksine sadece sayı olarak değil, kalite olarak da üst seviyeye çıkmış ve yine bu dönemde bir ülke sineması kimliği oluşmuştur. Tabii bu dönemin ardından ülkenin içinde bulunduğu siyasi durumlar, her zaman olduğu gibi sinemayı da etkilemiş ve neredeyse boşa harcanan on yıllık bir dönemin ardından ülke sinemamız bugün büründüğü hali almıştır. Kısaca toparlayacak olursak dönüp geriye baktığımızda bu yüzyıllık dönem içinde birbirinden başarılı filmler, yönetmenler, oyuncular ve çok daha fazlasını görmek mümkün. Lakin, bugün rekor seviyelere çıkan üretimin yüz yıllık bu tarihe yakıştığını söylemek ne yazık ki mümkün değil. Yeşilçam’ı fazlasıyla özlediğimiz şu günlerde her şeye rağmen beyazperdede seyretme şansına eriştiğimiz tüm yerli filmler için emeği geçen herkese teşekkür etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Sansürün uzak olduğu nice yüzyıllara…
Susuz Yaz (1963)
Sevmek Zamanı (1965)
Ah Güzel İstanbul (1966)
Vesikalı Yarim (1968)
Umut (1970)
Hababam Sınıfı (Tüm Seri) (1975)
Selvi Boylum Al Yazmalım (1977)
Masumiyet (1997)
Gülen Gözler (1977)
Kibar Feyzo (1978)
Neşeli Günler (1978)
Yol (1981)
Muhsin Bey (1986)
Arabesk (1988)
Eşkıya (1996)
Ağır Roman (1997)
Vizontele (2001)
Uzak (2002)
Bizim Büyük Çaresizliğimiz (2011)
Jin (2013)
