SERDAR AKBIYIK
2009 dünyada çok dengeli bir sinema üretiminin yapıldığı yıl oldu. Yüksek bütçeli filmler ile göreceli bağımsız yapımlar eşit oranda sinemalarda yer buldu. Towelhead ve Tıkanma gibi bağımsız yapımlar bizim için tatlı sürprizler olarak karşımıza çıktı. Büyük bütçeli filmler dediğimizde ise yılın son günlerinde devrim olarak nitelenen Avatar filmi bütün kamuoyunun ilgisini beyazperdeye çekerken Türk sineması da Hollywood’a nazire yaparcasına Vavien ve Neşeli Hayatı vizyona soktu. 16 Ekim’de vizyona giren Nefes ise gişesini yavaş ama sağlam bir şekilde artırdı. Bu kaliteli yapımlar arasında animasyonlar için de altın yıl oldu 2009. Özellikle üç boyut teknolojisi deneme turlarını animasyon filmlerin sayesinde attı perdede. Beşir’le Vals siyasi metniyle birçok kurgu filmi sollayan bir başarı gösterdi.
Türk filmleri
Nefes
Vavien
Neşeli Hayat
İki Dil Bir Bavul
Pandora’nın Kutusu
Yabancı film
Avatar
Yasak Bölge 9 (District 9)
Milyoner (Slumdog Millinoire)
Tıkanma (Choke)
Türbankafa (Towelhead)
Animasyon film
Beşir’le Vals (Waltz With Bashir)
Koralin’in Gizli Dünyası (Coraline)
Yukarı Bak (Up)
Buz Devri 3: Dinozorların Şafağı (Ice Age 3: Dawn Of The Dinasaurs)
Yeni Yıl Şarkısı (A Christmas Carol)
ALİ ULVİ UYANIK
2009 yılı Türk seyircisinin, uzun zaman sonra gişelerde en adil olduğu yıldı. “Buz Devri 3: Dinozorların Çağı”, “2012”, “Alacakaranlık: Yeni Ay”, 1 milyon bilet sınırını rahatlıkla geçti. Vizyona giren yabancı film sayısı 214’ten 185’e düştü ama hasılatı yükseldi. Türk Sineması ise, film sayısını 50’den 70’e çıkarırken, çoğu filmde kalitesi yerlerde süründü. Sayıya paralel olarak nitelikli fim sayısında bir artış olmadı yazık ki. Fakat buna karşın, “Nefes:Vatan Sağolsun” gibi, “Vavien” gibi , “Hayat Var”, “Nokta” gibi farklı filmlerle bizleri şaşırtmayı da bildi…Animasyonlar tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ciddi bir sayı ve ilgiye ulaştığından ayrıca seçilmeyi haketti. “Avatar” ise, tüm yılın her anlamda en iyisiydi. İşte seçimlerim:
DÜNYA SİNEMASI (İLK 5):
1) AVATAR
2) SON VEDA(OKURIBITO)
3) BENJAMIN BUTTON’IN TUHAF HİKAYESİ(THE CURIOUS CASE OF BENJAMIN BUTTON)
4) OKUYUCU(THE READER)
5) KEHANET(KNOWING)
ANİMASYONLAR (İLK 5):
1) YENİ YIL ŞARKISI(A CHRISTMAS CAROL)
2) GÖÇENLER, GÖÇÜRENLER…NE VARSA GÖTÜRENLER(IMMIGRANTS-L.A.DOLCE VITA)
3) KÜÇÜK DENİZ KIZI PONYO(GAKE NO UE NO PONYO)
4) BEŞİR’LE VALS(VALS IM BASHIR)
5) IGOR
TÜRK SİNEMASI (İLK 5)
NEFES:VATAN SAĞOLSUN
2) HAYAT VAR
3) NOKTA
4) VAVİEN
5) PANDORA’NIN KUTUSU
ALPER TURGUT
Yerli filmler;
Pandora’nın Kutusu
Hayat Var
Vavien
İki Dil Bir Bavul
Kız Kardeşim Mommo
Yabancı filmler;
Milk
Avatar
Yasak Bölge 9 (District 9)
Ay (Moon)
Açlık (Hunger)
Animasyonlar;
Yukarı Bak (Up)
Fantastic Mr. Fox
Karolin ve Gizli Dünya (Caroline)
Prenses ve Kurbağa (The Princess and the Frog)
Buz Devri 3: Dinozorların Şafağı (Ice Age 3: Dawn of the Dinosaurs)
Evet, sinemamız adına nicelik konusunda emin adımlar atılıyor, peki ya nitelik? Ne yazık ki; sayısal artış, kaliteye pek yansıtılamadı. Üstelik geçen yılı baz aldığımızda yerli filmler, yaklaşık 4,5 milyon seyirci kaybetti. Ama bakın Fransa’ya, Avrupa sinemasının en önemli merkezlerinden olan bu ülkede, son 30 yılın gişe rekoru kırılmış ve 200 milyon insan, sinema salonlarına koşmuş.
Recep İvedik serisi, tek meselesi para kazanmak olan ve sinema-sanat ve hayat adına herhangi bir derdi bulunmayan filmlerin ortaya çıkmasına yol açtı. Gişeye oynamaya çabalayan ancak büyük bir hüsrana uğrayan taze soluklu bu yapımlar, umarız eskiye dönüşün sinyalleri değildir. Deneysel filmlere çok ama çok uzağız, belgesellere de gereken önemi vermiyoruz. Anlaşıldığı üzere, bize dair bir sinemadan hala bahsedemiyoruz. Ancak yine de haksızlık etmeyelim, bu yıl gösterim şansı yakalayan iyi “kotarılmış” filmler de vardı. Misal, “Pandora’nın Kutusu”, “Hayat Var”, “Pazar: Bir Ticaret Masalı”, “Vavien”, “Kız Kardeşim Mommo”, “İki Dil Bir Bavul”, “Bornova Bornova”, “Neşeli Hayat”, “Karanlıktakiler”, “Gölgesizler”, “Uzak İhtimal”, “Süt”, “Dilber’in Sekiz Günü”… Sinemaseverler, Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde seyrettiğimiz ve bence yılın en iyi yerli filmi olan Reha Erdem’in “Kosmos”u için ise 8 Ocak 2010’u bekleyecek. 2009’da en ses getiren Türk filmleri ise hiç kuşkusuz “Güneşi Gördüm” ve “Nefes: Vatan Sağolsun” idi. Hayal kırıklığı yaşatanların en başında ise usta ve kabiliyetli yönetmen Zeki Demirkubuz’un dönem filmi “Kıskanmak” vardı.
“11’e 10 Kala”, “Başka Dilde Aşk”, “Acı Aşk”, “Deli Deli Olma”, “Usta”, yılın orta karar yapımlarıydı. “Sarı Saten”, “Kanımdaki Barut”, “Konak”, “Ayakta Kal”, “Abimm”, “Süpürr” ve diğerlerinin konumlandığı alana ise hiç bulaşmayalım.
Banu Bozdemir
Bu sene geçen yıla oranla daha fazla Türk filmi izledik ama iyi filmler yine iki elin parmaklarını geçmedi. Yine nicelik mi nitelik mi tartışmaları yapıldı ama neden – sonuç ilişkisi konusunda mutabık kalındı. Yeni yönetmenlerin sektöre hızlıca dahil olduğu bir yıldı. Yabancı filmler açısından ses getiren filmler daha fazla popülerlik içeriyordu Türk sinemasına göre… Listeme alamadığım yabancı filmlerin sayısı Türk filmlerinden daha fazla… Animasyon filmlerin fazlalığı yeni bir beşli yaratmamızı zorunlu kıldı! Böylece hem konularıyla hem de tekniğiyle hayran kaldığımız animasyonlar da bu beğeni zincirine takıldı..
Liste
Hayat Var
Pandora’nın Kutusu
İki Dil Bir Bavul
Usta
Gölgesizler
Açlık (Hunger)
Slumdog Milyoner
Benjamin Button’un Tuhaf Hikayesi
Alacakaranlık
Halk Düşmanları
Avatar
G-Force
Küçük Deniz Kızı Ponyo
Igor
Yukarı Bak
Beşirle Vals
BURAK YARKENT
Yine koca bir yılın o meşhur zamanına geldik. Kısaca, geçtiğimiz yılda sinemanın “en”lerini söyleyip, izlenesi filmleri listeleyecegiz.
Buyrun bakalım;
2009 yılı daha önceki yıllara nazaran “duygu ve düşüncenin” nispeten geri planda kaldığı, süper kahramanların, canavarların, robotların, kıllı yaratıkların, yüzünde hiçbir ifade olmayan saçma bilgisayar oyunu karakterlerinin, ve hatta soysuzların ön plana çıktığı bir yıl oldu.
Kanımca en iyi film “the Hurt Locker” filmiydi. Hikaye, çekimler, ve oyunculuk tek kelime ile muazzamdı. “Avatar” görsel bir orgazm olarak ön plana çıktı. Yanlız “Inglourious Basterds” 2009 yılı sinemasının altına atılmış iyi bir imza ve şimdiye kadar izlediğim en iyi Tarantino idi.
En iyi 5 film
The Hurt Locker
Inglourious Basterds
A Prophet
Precious
Avatar
En iyi 5 animasyon
Up
Fantastic Mr. Fox
Caroline
Ponyo
Cloudy with a Chance of Meatballs
Fırat Sayıcı 2009 Yılı Değerlendirmesi
Üç aşağı beş yukarı bir önceki yılı aratmayan, tam olarak tekdüze lafını hak etmeyen ancak bir mobilya cilası kadar albeni de yaratamayan 2009 yılı, sinema için de sonlandı. Türk halkının zekasıyla adeta alay eden sulu zırtlak komediler çekilmeye devam edilirken, gişe kaygısından uzak festivallik filmler de endam etti bu yıl. Ancak “Neşeli Hayat” gibi, “Vavien” gibi her kesime hitap edebilecek, ya da etmesi beklenen eli yüzü düzgün işler sinemaseverlerin yüzünü güldürdü. “Yasak Bölge 9” örneğinde olduğu gibi politik altyapılı çalışmalar, “Tetikçi 2” gibi mizahın ve absürdün sınırlarını öteleyen işler ve son olarak da sadece 2009 için değil önümüzdeki 5-10 yıl için bir çığır açacak olan “Avatar” ayakta alkışlanması gereken başarılı yapımlar olarak tarihteki yerlerini şimdiden aldılar.
Türkler
Vavien
Pandoranın Kutusu
Neşeli Hayat
Nefes, Acı Aşk
Yabancılar
Barselona Barselona (Vicky Cristina Barcelona)
Avatar, Yasak Bölge 9 (District 9)
Tetikçi 2 (Crank 2)
Slumdog Millionaire
Yeni Yıl Şarkısı
Beşir’le Vals
Küçük Deniz Kızı Ponyo
Buz Devri 3: Dinozorların Şafağı
Koralin ve Gizli Dünya
